Xã Thuận An là xã biên giới tiếp giáp với xã Bu Sara, tỉnh Mondulkiri, Vương quốc Campuchia, có đường biên giới dài 60,125 km; diện tích tự nhiên 315,8km²; dân số: 5.326 hộ, 22.714 nhân khẩu, gồm 16 dân tộc anh em sinh sống, dân tộc thiếu số chính là: M’nông 744 hộ, 3.507 nhân khẩu, chiếm 13,97% tổng số hộ và 15,44% tổng số nhân khẩu; Tày 104 hộ, 339 nhân khẩu, chiếm 1,95% tổng số hộ và 1,49% tổng số nhân khẩu. Có 3 tôn giáo chính là Công giáo, Phật giáo và Tin lành với tổng số 2.587 hộ, 9.526 nhân khẩu, chiếm 48,57% tổng số hộ và 41,94% tổng số nhân khẩu. Trong đó: Công giáo: 1.277 hộ, 4.303 nhân khẩu; Phật giáo 509 hộ, 1.557 nhân khẩu; Tin lành 797 hộ, 3.650 nhân khẩu. Toàn xã có 20 thôn, bon (18 thôn, 02 bon), gồm: Thôn Đắc Lộc, Đắc Thủy, Đắc Lợi, Đắc Quang, Đắc Phúc, Đắc Xuân, Đắc Tâm, Đắc Kim, Đắc Thọ, Đắc An, Thuận Hạnh, Thuận Thành, Thuận Nam, Đức An, Đức Hòa, Thuận Hòa, Thuận Bắc, Thuận Sơn, bon Sa Pa và bon Bu Đắk. Trong đó, có 06 thôn có đường biên giới: Đắc Thủy, Đắc Kim, Đắc Thọ, Thuận Bắc, Đức An, Thuận Nam.

Thực hiện theo mô hình chính quyền hai cấp theo chủ trương của Bộ Chính trị, chính quyền xã Thuận An đã nhanh chóng thích nghi, kịp thời nắm bắt những lợi thế của địa phương cả về tự nhiên lẫn nguồn lực con người để xây dựng và từng bước hoàn thiện chính quyền theo mô hình 2 cấp. Bên cạnh đó, đây là mô hình mới hoàn toàn nên trong quá trình triển khai còn gặp rất nhiều khó khăn, thách thức.

Trong công tác thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương: Ủy ban nhân dân xã đã tổ chức công bố Nghị quyết số 1671/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Ủy ban Thuờng vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Lâm Đồng năm 2025; Nghị quyết số 05/NQ-HĐND ngày 01/7/2025 của Hội đồng nhân dân xã Thuận An về việc thành lập Văn phòng HĐND và UBND thuộc Ủy ban nhân dân xã Thuận An; Nghị quyết số 06/NQ-HĐND ngày 01/7/2025 về việc thành lập Phòng Văn hóa – Xã hội thuộc UBND xã Thuận An; Nghị quyết số 07/NQ-HĐND ngày 01/7/2025 về việc thành lập Phòng Kinh tế thuộc UBND xã Thuận An; Nghị quyết số 08/NQ-HĐND ngày 01/7/2025 về việc thành lập trung tâm Phục vụ hành chính công thuộc UBND xã Thuận An, các Quyết định tiếp nhận, bổ nhiệm và phân công công tác đối với các công chức thuộc UBND xã; tổ chức các cuộc họp để chỉ đạo, điều hành họat động của UBND xã trên cơ sở các văn bản hướng dẫn của UBND tỉnh, Sở Nội vụ và các sở, ngành có liên quan. Đến nay, 100% cơ quan chuyên môn thuộc UBND xã đã được sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy; 100% cơ quan chuyên môn đã ban hành và thực hiện đúng quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức. Hiện nay, UBND xã có 03 phòng chuyên môn và 01 Trung tâm Phục vụ hành chính công;  18 thôn và 02 bon; có 08 đơn vị sự nghiệp (Trung tâm phát triển cụm công nghiệp Thuận An, 7 đơn vị sự nghiệp trường học).

Công tác thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền theo quy định pháp luật hiện hành trên các lĩnh vực: Trong thời gian qua, UBND xã đã chỉ đạo cho các cơ quan, đơn vị thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc người dân gieo trồng, phòng trừ sâu bệnh hại trên cây trồng, Tổng diện tích gieo trồng là 11.920 ha/12.288 ha, đạt 97% so với kế hoạch. Trong đó: Diện tích cây hàng năm là 2.382 ha/2.676 ha, đạt 89,01% so với kế hoạch; Diện tích cây lâu năm là 9.260 ha/9.609 ha, đạt 96,37% so với kế hoạch. Vụ Đông Xuân 2024-2025 trên địa bàn xã gieo trồng được 209ha/142ha, đạt 147,18%. Vụ hè thu gieo trồng được 1.273 ha/932ha KH đạt 136,58% kế hoạch.  Tổng đàn gia súc, gia cầm trên địa bàn có khoảng 72.910 con/145.000 con, đạt 50,28% so với kế hoạch. Có 3 trang trại chăn nuôi, (02 trang trại nuôi gà, 01 trang trại chăn nuôi vịt) hình thức chăn nuôi là liên kết với các Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP và JaFa, sử dụng công nghệ chuồng lạnh, chất thải trong chăn nuôi được xử lý bằng biogas và chế phẩm sinh học, do đó cơ bản đảm bảo vệ sinh an toàn dịch bệnh. Diện tích nuôi trồng thủy sản: 75,2 ha/87 ha, đạt: 86,43% so với kế hoạch. Trong thời gian qua, Ủy ban nhân dân xã đã phối hợp với các ban, ngành trên địa bàn xã thực hiện tuyên truyền công tác quản lý và bảo vệ rừng, vận động nhân dân ký cam kết bảo vệ rừng, không chặt phá rừng làm rẫy, không khai thác và vận chuyển lâm sản trái phép. Từ đầu năm đến nay chưa phát hiện vụ việc vi phạm liên quan đến chặt phá rừng, khai thác và vận chuyển lâm sản trái phép. Chỉ đạo các đơn vị trên địa bàn xã tăng cường công tác đảm bảo an toàn công trình thủy lợi trước mùa mưa lũ năm 2025; chủ động kiểm tra, theo dõi, nắm bắt tình hình nguồn nước, hạn hán để có các phương án xử lý cho từng khu vực, giảm thiểu thiệt hại do hạn hán xảy ra. UBND xã đã ban hành quyết định thành lập Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn xã Thuận An. Trong tháng 9 đã xảy ra 01 vụ sạt lở đất tại khu vực trục đường từ Quốc lộ 14 hướng vào Đồn Biên phòng 761 thuộc Thôn Thuận Nam xã Thuận An, UBND xã đã chỉ đạo khắc phục sau 24 tiếng đảm bảo giao thông thông suốt trên tuyến đường.

Tổng giá trị gia tăng ngành công nghiệp - xây dựng ước đạt 116,26 tỷ đạt (các sản phẩm công nghiệp chủ yếu gồm: mộc dân dụng, gia công may mặc, cơ khí, chế biến gỗ xẻ, khai thác đá, vv...)  Khai thác và phát huy tốt các tiềm năng về công nghiệp chế biến nông, lâm sản, công nghiệp nhẹ và năng lượng, từng bước trở thành ngành kinh tế động lực cho phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của xã theo định hướng. Trong 9 tháng đầu năm năm 2025 đã cấp được 60 giấy phép xây dựng, từ ngày 01/7/2025 đến 30/9/2025 tiếp nhận 16 hồ sơ đã giải quyết theo quy định cho các hộ gia đình. Tiếp tuc thực hiện đầu tư xây dựng 08 công trình giao thông đường xã, thôn bon được đầu tư, nâng cấp sữa chữa, cùng với việc thực hiện 03 Chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần nâng cao tỷ lệ cứng hoá đường xã và đường thôn, bon.

 Thương mại và dịch vụ có bước phát triển, lượng hàng hoá phong phú, đa dạng về chủng loại, chất lượng ngày càng cao hơn, đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của nhân dân; giá mặt hàng nông sản Hồ tiêu, Cà phê cao và tương đối ổn định; giá trị gia tăng ngành thương mại và dịch vụ ước đạt 118,07 tỷ đồng. Tiếp tục hình thành các hình thức kinh doanh, dịch vụ trên nền tảng công nghệ số. Tiếp nhận và giải quyết 81 hồ sơ chứng nhận đăng ký kinh doanh trên địa bàn xã. Chỉ đạo phòng chuyên môn phối hợp với các cơ quan chức năng, các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra chất lượng hàng hóa, phòng chống hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, gian lận thương mại và đảm bảo ATTP trong các dịp lễ tết.

Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn xã ước thực hiện đến 30/9/2025 là 37,963/32,345 tỷ đồng, đạt 117,37% dự toán tỉnh giao và dự toán HĐND xã giao (không bao gồm thu chuyển nguồn, thu bổ sung từ NS cấp trên, thu kết dư ngân sách, thu HĐĐG quản lý qua NSNN). Tổng chi ngân sách xã (không bao gồm tạm chi ngân sách, không bao gồm tạm ứng vốn đầu tư XDCB năm trước chuyển sang): Ước thực hiện chi đến hết ngày 30/9/2025 là: 69,740/105,605 tỷ đồng đạt 66% dự toán tỉnh giao và dự toán HĐND xã giao.

 Để thu hút các thành phần kinh tế trên địa bàn, UBND xã đã chủ động rà soát tháo gỡ khó khăn về quy hoạch, sử dụng đất; đẩy mạnh công tác cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính. Tạo lập môi trường hành chính công khai, minh bạch, thân thiện, nâng cao tinh thần trách nhiệm, thái độ phục vụ nhân dân; giảm thời gian và chi phí thực hiện các thủ tục hành chính cho tổ chức, cá nhân ... nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư triển khai dự án trên địa bàn xã. UBND xã đã rà soát những bất cập giữa quy hoạch sử dụng đất được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2072/QĐ-UBND ngày 09/12/2022 và quy hoạch đô thị được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 661/QĐ-UBND ngày 31/5/2012, làm cơ sở lập trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh, đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế sau khi sắp xếp đơn vị hành chính. Đã giải quyết 42 bộ hồ sơ /75 hồ sơ đất đai. Trong đó: 04 hồ sơ/04 hồ sơ cấp đổi đính chính giấy chứng nhận QSDD; 01 hồ sơ/01 hồ sơ xác định lại diện tích đất ở; 12 hồ sơ/15 hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất; 01 hồ sơ/02 hồ sơ thu hồi giấy chứng nhận QSDĐ; 23 hồ sơ/51 hồ sơ đăng ký cấp giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất lần đầu; 01 hồ sơ/02 hồ sơ hòa giải tranh chấp đất đai, hiện đang trong thời gian giải quyết.

 Tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trên địa bàn. Tổng nguồn vốn thực hiện năm 2025 là 3,3 triệu đồng (nguồn vốn sự nghiệp năm 2024 sang). Thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp nguồn vốn trên tỉnh đã thu hồi, hiện nay chưa phân bổ lại để xã triển khai thực hiện theo quy định.  Được sự quan tâm của các cấp, các ngành và sự nỗ lực của địa phương trong việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia hiện nay hệ thống giáo dục trên địa bàn xã được đổi mới căn bản và toàn diện, những thành tựu đạt được như:

 Quy mô trường lớp được sắp xếp phù hợp; chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý ngày càng nâng cao; tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn, trên chuẩn tăng. Đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học được quan tâm;

Ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính các cấp, nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần công khai minh bạch, cải thiện các chỉ số cải cách hành chính và chiến lược phát triển kinh tế xã hội của xã; tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số trên cả 3 nội dung trọng tâm bao gồm chính quyền số, kinh tế số và xã hội số; Việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật và chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, đưa các loại giống cây trồng, vật nuôi mới vào sản xuất được chú trọng đã góp phần tăng năng suất, chất lượng sản phẩm. Trên địa bàn xã có 08 sản phẩm OCOP cùng nhiều mô hình nông nghiệp có giá trị kinh tế cao như cà phê, sầu riêng.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn nhân lực y tế được đầu tư, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ban đầu. Thực hiện tốt các chương trình y tế cộng đồng, tiêm chủng mở rộng, phòng chống bệnh xã hội, bảo vệ sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Công tác vệ sinh an toàn thực phẩm được chú trọng. Tỷ lệ tham gia BHYT bình quân đạt 89,4%.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” phát triển mạnh. Tỷ lệ hộ gia đình, thôn, bon, xã đạt chuẩn văn hóa đạt chỉ tiêu. 20/20 thôn, bon luôn giữ vững danh hiệu thôn văn hóa, 92,04% hộ gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa hàng năm. Hoạt động thể thao phát triển, tỷ lệ người dân luyện tập thường xuyên đạt khoảng 30%. Đài truyền thanh, trang thông tin điện tử xã từng bước đổi mới, kịp thời truyền tải thông tin, chủ trương, chính sách, phản ánh gương điển hình tiên tiến.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình triển khai chính quyền hai cấp tại xã Thuận An tỉnh Lâm Đồng còn tồn tại nhiều khó khăn thách thức:

 Do địa bàn rộng, số lượng hồ sơ thực hiện thủ tục hành chính về lĩnh vực đất đai lớn; hồ sơ địa chính không đầy đủ, không được cập nhật, chỉnh lý; việc xây cơ sở dữ liệu đất đai chưa hoàn thành; đất đai có nguồn gốc phức tạp, người sử dụng đất trong quá trình kê khai, đăng ký cấp giấy chứng nhận kê khai không đúng thực về nguồn gốc từ đó khó khăn trong công tác kiểm tra, thẩm định hồ sơ đất đai;      Việc thực hiện giải quyết thủ tục hành chính cho người dân còn bất cập do hệ thống các quy định, hướng dẫn, thông tin, phần mềm chưa đồng bộ; Quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ từ đó gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước về đất đai, trật tự xây dựng và giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức và công dân;  Việc sắp xếp, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức sau khi sáp nhập, hợp nhất các đơn vị hành chính gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt là đối với việc luân chuyển, điều động công chức ở chính quyền địa phương cấp huyện được đưa về làm việc tại các cơ quan Đảng và ngược lại gây ảnh hưởng đến chất lượng làm việc tại chính quyền cấp xã (mới) sau khi sát nhập, cần thời gian để công chức, viên chức và người lao động tiếp cận công việc. Nguồn lực tài chính, ngân sách và cơ sở vật chất tại cấp xã còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp dịch vụ công chất lượng của UBND xã sau khi sắp xếp;  Trang thiết bị, máy móc phục vụ công tác hành chính (như máy vi tính, máy in, máy scan...) chưa đáp ứng được yêu cầu công việc đặc biệt là việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Trang thiết bị tại Trung tâm Phục vụ hành chính công còn thiếu như: máy lấy số thứ tự tự động để bố trí tại trung tâm nên cũng đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác tiếp nhận, theo dõi, tra cứu và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại trung tâm. Máy Scan nhỏ nên cũng chưa đáp ứng được nhu cầu scan hồ sơ của tổ chức, công dân đến thực hiện thủ tục hành chính tại trung tâm./.

Ths Phạm Văn Dũng

Giảng viên Khoa Lý luận cơ sở