Công tác dân vận được Đảng ta xác định là một trong những nội dung có ý nghĩa chiến lược, nhằm thắt chặt mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân. Trải qua 95 năm (1930 - 2025), công tác dân vận luôn phát huy vai trò trong việc tuyên truyền, vận động các tầng lớp Nhân dân thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, vai trò của công tác dân vận càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết, nhằm tuyên truyền, vận động, tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân đoàn kết, xây dựng một nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.

Ngay từ khi ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhận thức sâu sắc rằng: Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, công tác vận động, tập hợp quần chúng là nhiệm vụ sống còn. Tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ nhất (từ 14 đến 31/10/1930) đã thông qua Án nghị quyết về: Công nhân vận động, nông dân vận động, cộng sản thanh niên vận động, phụ nữ vận động…Theo đó, Đảng cần hết sức vận động, tập hợp rộng rãi các giai cấp, tầng lớp vào các tổ chức để làm cách mạng. Công tác dân vận thời kỳ này đã tạo thành sức mạnh tổng hợp của hơn 20 triệu đồng bào vùng lên làm nên thành công vang dội của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Người dân Việt Nam thoát khỏi cảnh đời nô lệ, được đảm bảo các quyền tự do, dân chủ.

Trong 2 cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ tổ quốc (1945 – 1975); với những chỉ dẫn quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bài “Dân vận” được đăng trên báo Sự thật số ra ngày 15/10/1949, công tác dân vận đã tuyên truyền, vận động toàn quân, toàn dân quyết tâm chiến đấu lao động sản xuất, đồng thời tăng cường công tác địch vận làm tan rã ngụy quân ngụy quyền. Động viên hàng vạn thanh niên ra tiền tuyến làm nên thắng lợi trong hai cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc với nhiều chiến dịch quan trọng, cao điểm là chiến dịch lịch sử Điện Biên phủ “lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu” và đại thắng mùa Xuân 1975, đất nước thống nhất, bước sang thời kỳ mới, thời kỳ hòa bình, độc lập thống nhất, cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội.

Bước vào sự nghiệp đổi mới đất nước, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều Quyết định, Chỉ thị lãnh đạo công tác dân vận như: Chỉ thị số 30-CT/TW, ngày 18/02/1998 của Bộ Chính trị về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 06/3/2013 của Ban Chấp hành Trung ương về tăng cường đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác Dân vận trong tình hình mới, Quyết định số 23-QĐ/TW ngày 30/7/2021 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị. Việc thể chế hóa cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” và phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” đã được chú trọng. Đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận ngày càng được kiện toàn, thực hiện nhiệm vụ dân vận với phương châm tin dân, trọng dân, gần dân, hiểu dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với nhân dân; giải quyết bức xúc, kiến nghị chính đáng của nhân dân. Kết quả đổi mới công tác dân vận của Đảng đã nêu cao ý thức trách nhiệm, tinh thần gương mẫu của cán bộ, đảng viên đồng thời là những tấm gương sáng để quần chúng nhân dân noi theo, tạo nên sức mạnh tổng hợp thực hiện thắng lợi các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước. Thành tựu phát triển toàn diện của đất nước sau gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới là minh chứng cho sức mạnh của công tác dân vận của Đảng ta.

Trong bối cảnh hiện nay, khi tình hình thế giới và khu vực đang có nhiều biến động phức tạp; cuộc cách mạng khoa học công nghệ, nhất là công nghệ số phát triển mạnh; đất nước đang thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đặc biệt năm 2025 là năm cuối thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; đồng thời cũng là năm đầu tiên ngành tuyên giáo và dân vận hợp nhất, đòi hỏi tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo sáng suốt và đúng đắn của Đảng, thì vai trò của nhân dân càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đây là giai đoạn then chốt để đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình, thực hiện khát vọng giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Do đó, công tác dân vận của Đảng ta trong thời gian tới cần tiếp tục thực hiện, tạo chuyển biến mạnh mẽ với một số giải pháp chủ yếu sau:

Một là, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của công tác dân vận và sự thống nhất biện chứng giữa công tác tuyên giáo và dân vận của Đảng. Đây là hai nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng hàng đầu trong công tác xây dựng Đảng. Nếu tuyên giáo định hướng tư tưởng, bảo vệ nền tảng lý luận, thì dân vận làm nhiệm vụ vận động, tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết, tạo sự đồng thuận xã hội. Chính vì vậy công tác tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước luôn luôn phải gắn liền với công tác vận động tổ chức thực hiện.

Hai là, trong mọi hoạt động của Đảng, luôn luôn quán triệt sâu sắc quan điểm “Dân là gốc”. Theo đó, mọi chủ trương, chính sách đều phải xuất phát từ lợi ích và nguyện vọng chính đáng, thiết thực của Nhân dân, phù hợp với khả năng của nhân dân. Do đó, cấp uỷ các cấp phải tiếp tục đổi mới, cụ thể hóa và thực hiện một cách thực chất, có hiệu quả cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” và phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; người đứng đầu, cấp uỷ các cấp tổ chức thường xuyên hơn các buổi tiếp xúc, đối thoại với các tầng lớp nhân dân, giải quyết thấu đáo những nguyện vọng, bức xúc của nhân dân.

Ba là, đổi mới cơ chế phối hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị. Trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các quy định mới đang được triển khai, do đó, cần xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị theo hướng rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, rõ kết quả, tránh chồng chéo. Cần có sự gắn bó chặt chẽ giữa cấp ủy và chính quyền, giữa các ban xây dựng Đảng với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang trong công tác tuyên truyền, vận động.

Bốn là, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Triển khai có hiệu quả các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước; đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo”... nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho các tầng lớp nhân dân.

Năm là, xây dựng đội ngũ cán bộ tuyên giáo và dân vận có năng lực, bản lĩnh chính trị. Đây là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo và dân vận trong tình hình mới. Cán bộ tuyên giáo, dân vận phải là những “chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng”, phải vừa giỏi chuyên môn, vừa vững vàng bản lĩnh chính trị, đạo đức trong sáng, có kinh nghiệm, thành thạo kỹ năng vận động và sử dụng tốt công nghệ để kịp thời nắm bắt, định hướng, tuyên truyền vận động các tầng lớp nhân dân.

Sáu là, mỗi đảng viên của Đảng phải là một tấm gương sáng về mọi mặt. Bởi vì “một tấm gương sống còn có giá trị hơn hàng trăm bài diễn văn tuyên truyền”. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên trong thời gian qua đã làm ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân vào Đảng. Do đó, sự gương mẫu về tác phong công tác, về đạo đức lối sống, về thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú của mỗi đảng viên chính là biện pháp công tác dân vận có hiệu quả nhất.

Công tác dân vận đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Đảng với nhân dân, góp phần xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Phát huy truyền thống vẻ vang 95 năm công tác dân vận của Đảng, mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị cần tiếp tục không ngừng học tập, đổi mới công tác dân vận theo hướng sát cơ sở, thực sự “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”; thực lòng quan tâm, chăm lo lợi ích thiết thực, chính đáng của Nhân dân. Có như thế mới đảm bảo thành công công tác dân vận./.

Nguyễn Thị Thu Hiền - Khoa Xây dựng Đảng